Chiến thuật của Arsenal thay đổi thế nào dưới triều đại Wenger

Rất nhiều thế hệ cầu thủ và người hâm mộ Pháo thủ đều đồng ý một quan điểm: Arsene Wenger là HLV vĩ đại nhất ở Arsenal. Hơn 17 năm qua, ông đã giúp nâng tầm hình ảnh của đội bóng cả bên trong lẫn bên ngoài sân cỏ. Ngoài sân, Giáo sư biến Arsenal từ một đội bóng gặp nhiều khó khăn về tài chính trở thành một CLB luôn đứng đầu về lợi nhuận kinh doanh. Trên sân, Wenger định hình Arsenal có một phong cách chơi bóng đẹp mắt, cống hiến.

Nhìn bên ngoài sẽ có cảm giác phong cách của Pháo thủ luôn là như vậy, không có gì thay đổi. Nhưng thật ra, chiến thuật bên trong vẫn có sự linh hoạt. Làm sao mà Arsenal có thể giữ vị thế ông lớn ở châu Âu suốt ngần ấy năm mà không có sự thích nghi? Wenger có thể là một HLV bảo thủ nhưng ông chắc chắn hiểu được tầm quan trọng của việc làm mới đội hình. Dưới đây là những thay đổi về chiến thuật của Arsenal qua các thời kỳ:

1996-2002: Hoàn thiện Bộ tứ vệ

Thuật ngữ “Bộ tứ vệ” (Back four) trong trường hợp này thực ra chỉ mang tính tương đối. Đối với Wenger, ngoài bộ tứ Lee Dixon, Tony Adams, Steve Bould và Nigel Winterburn, tuyến sau của Arsenal trở nên vững chắc hơn nhờ thủ môn David Seaman và chàng hậu vệ dự bị Martin Keown. Khi mới tiếp quản Arsenal, Giáo sư đã được “thừa hưởng” hàng phòng ngự tuyệt vời này từ người tiền nhiệm Geogre Graham. Wenger nhận thấy không cần thay đổi, ông chỉ hoàn thiện hệ thống bằng cách tăng sự cơ động và tốc độ cho tuyến tiền vệ, nhằm kết nối công và thủ. Thế là Patrick Viera và Manuel Petit được mang về Highbury. Cả 2 đều thuộc mẫu tiền vệ công thủ toàn diện, có thể phòng ngự từ xa lẫn hỗ trợ hàng công. Tiếp đến, Wenger tăng hỏa lực cho hàng tiền đạo khi ký hợp đồng với Marc Overmars và Nicolas Anelka. Tất cả những đội bóng khác ở giải Ngoại hạng Anh đã không thể phá vỡ được tuyến phòng ngự được tổ chức quá tốt, cũng như không thể sao chép lối đá tấn công đầy tốc độ của Arsenal. Các pháo thủ được tưởng thưởng xứng đáng bằng 2 chiếc cúp vô địch năm 1998 và 2002.

2002-2006: Đội bóng bất bại

Patrick Viera, Robert Pires, Thiery Henry, Asley Cole (từ trái sang)

Năm 2003, hàng phòng ngự thép ở giai đoạn trước chỉ còn mỗi Martin Keown. Wenger biết đây là thời điểm cần phải xây dựng lại. Không chỉ thay đổi hàng phòng ngự, Wenger còn thay đổi luôn triết lý chơi bóng của Arsenal. Từ một cỗ máy hiệu quả, Arsenal trở thành một tập thể bao gồm những cầu thủ kỹ thuật nhưng cũng rất mạnh mẽ.

Một làn sóng những cầu thủ trẻ tài năng có thiên hướng chơi tấn công đẹp mắt đã cập bến Arsenal. Nếu ở giai đoạn trước, đội bóng được xây dựng dựa trên hình ảnh của Tony Adam thì giai đoạn này Thiery Henry và Patrick Viera là biểu tượng. Sức mạnh và tốc độ của Arsenal rất đáng sợ. Họ có thể lấy bóng ở phần sân nhà và chỉ một khoảnh khắc rất ngắn sau đó, bóng có thể đã được đưa lên phần sân đối phương. Năm 2004, Arsenal là một đội bóng bất bại thực sự.

2006-2012: Lối chơi kiểm soát bóng

Năm 2006, Arsenal chuyển đến sân vận động mới, sân Emirates. Và từ đó, người hâm mộ cũng chứng kiến một sự thay đổi lớn về chiến thuật của HLV Wenger.

Để trang trải cho kinh phí xây SVĐ mới, Arsenal buộc phải bán đi những ngôi sao đang có. Lấp vào chỗ trống trong đội hình, Wenger đặt niềm tin vào những cầu thủ trẻ được đôn lên từ học viện đào tạo. Đội trưởng Vieira chia tay Arsenal và chiếc áo số 4 được trao lại cho Cesc Fabregas. Cầu thủ trẻ người Tây Ban Nha là một tiền vệ kiến thiết tài năng nhưng lại hạn chế về hình thể. Anh đương nhiên không có sức mạnh như Viera, bù lại Cesc có khả năng quan sát và kiến tạo xuất sắc. HLV Wenger quyết định xây dựng lối chơi mới có thể phát huy hết tài năng của Fabregas. Ông phá bỏ đội hình 4-4-2 quen thuộc và áp dụng sơ đồ 4-5-1. Phong cách chơi của Arsenal giai đoạn này không còn là những pha chuyền bóng tốc độ mà ưu tiên kiểm soát bóng ở giữa sân. Để hỗ trợ của Fabregas, Giáo sư mang về Hleb và Tomas Rosicky, những tiền vệ đậm chất kỹ thuật. Với chiến thuật này, Arsenal luôn là đội có tỉ lệ kiểm soát bóng tốt nhất, có lối chơi đẹp mắt nhất nhưng không phải là nhà vô địch. Họ không còn là một nỗi sợ hãi trong mắt các đối thủ.

Hiện tại

Một chiến thuật mới đã được HLV Wenger áp dụng vào tháng 3/2013. Thất bại trong trận derby Bắc London với Tottenham quả là một cảm giác không mấy dễ chịu. Arsenal đã nhận 2 bàn thua vì hệ thống phòng ngự dâng lên quá cao. Kể từ đó, Giáo sư thay đổi Arsenal thành một đội bóng đặt nặng tính kỷ luật và chơi thực dụng hơn. Mẫu cầu thủ có thiên hướng tấn công như Vermealen và Wilshere được thay bằng Koscielny và Ramsey, những người thực dụng và chắc chắn hơn.

Nhìn ở một góc độ nào đó, Arsenal có thể đã đi hết một vòng thay đổi chiến thuật. Mùa hè này, HLV Wenger sẽ một lần nữa mang về những tiền vệ công thủ toàn diện như Clement Grenier, Kevin Strootman, Jovetic… để kết nối hàng công và hàng thủ. Liệu Giáo sư có mang lại thành công cho Arsenal như những năm đầu tiên ông đến? Các CĐV chắc chắn đang rất hồi hộp về một mùa hè thay da đổi thịt của Arsenal.

Hữu Nhơn